Zespół Korsakowa po raz pierwszy zaobserwowano w latach 90 XIX wieku. Nazwa tej choroby pochodzi od nazwiska lekarza, który ją dostrzegł. Był to rosyjski psychiatra Siergiej Korsakow. Początkowo lekarz dostrzegł, że u niektórych pacjentów jednocześnie występują problemy z pamięcią oraz zaburzenia świadomości. W późniejszych latach, dzięki badaniom, lekarze doszli do tego, że choroba ta wywoływana jest przez niedobory tiaminy, czyli witaminy B1.
Zespół Korsakowa vs choroba alkoholowa
Zespół Korsakowa, zwany inaczej zespołem amnestycznym, czy psychozą Korsakowa, czy Zespołem Wernieckiego – Korsakowa dotyka ogromną liczbę osób uzależnionych od alkoholu. Należy pamiętać, że alkohol jest substancją psychoaktywną, która zaburza prawidłowe funkcjonowanie organizmu. Po spożyciu znacznej ilości alkoholu przez długi czas, możemy spotkać się w występowaniem u jednostki urojeń i psychoz. Alkohol przyjmowany regularnie w znacznych ilościach wyniszcza organizm, powodując tym samym występowanie często nieodwracalnych zmian w organizmie. Spożywanie alkoholu przez osoby uzależnione wiąże się również z zaburzeniami gospodarki wodno – elektrolitowej, witamin i minerałów niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Alkohol wypłukuje z organizmu wyżej wymienione substancje powodując tym samym ich niedobory. Brak w organizmie optymalnej ilości witaminy B1 wywołuje właśnie Zespół Korsakowa. Utrzymanie prawidłowego poziomu witaminy B1 w organizmie jest bardzo ważne, jej brak wiąże się z występowaniem poważnych dolegliwości zdrowotnych.
Rozpoznanie Zespołu Korsakowa
Objawy, które towarzyszą tej chorobie możemy podzielić na dwie kategorie, psychiatryczne i neurologiczne. Do objawów neurologicznych zaliczyć takie dolegliwości, które łatwo zauważyć bez specjalistycznych badań. Są to między innymi problemy z poruszaniem się. Jednostka ma sztywne kończyny, ma problemy z równowagą, nie ma kontroli nad własnymi ruchami. Jednostkę charakteryzuje również niezborność ruchów. U osoby tej wystąpić mogą również zaburzenia czucia, drgawki czy nadmierne pobudzenie organizmu. Choroba ta uszkadza również narząd wzroku, u jednostki dotkniętej Zespołem Korsakowa może pojawić się oczopląs. Chory doświadczyć może również nierówności źrenic oraz może nie reagować na światło. U jednostki można także zauważyć opadającą górną powiekę. Na skórze chorego mogą pojawić się pewne zmiany, a dodatkowo błony śluzowe mogą być zaczerwienione.
Do objawów o podłożu psychicznym zaliczyć można dolegliwości takie jak brak umiejętności spójnej i logicznej wypowiedzi. Chory ma również trudność w ustaleniu wydarzeń oraz ułożeniu zdarzeń w sposób chronologiczny. Kolejnym objawem tej choroby są zaburzenia pamięci świeżej oraz ograniczenie zdolności jednostki do zapamiętywania. Osoba cierpiąca na Zespół Korsakowa ma bardzo duże trudności z przypomnieniem sobie zdarzeń, które miały już miejsce. Wspomnienia, które zachowały się w pamięci, najczęściej pochodzą z czasów, kiedy jednostka była zdrowa. Wspomnienia te są jednak chaotyczne, nieuporządkowane i niepołączone. Osoba cierpiąca na Zespół Korsakowa ma luki w pamięci. Bardzo często jednostka chcąc zachować pozory zdrowia, może zacząć konfabulować. Osoba ta kłamie i wymyśla historie, które nigdy nie miały miejsca, po to aby uzupełnić luki w swojej pamięci. Zespół Korsakowa jest określany mianem psychozy, gdyż jednostka jest zagubiona we własnych myślach. Osoby cierpiące na Zespół Korsakowa tracą poczucie czasu.
Wpływ braku pamięci krótkotrwałej na chorobę alkoholową
Osoba uzależniona od alkoholu zatraca zdolność myślenia abstrakcyjnego. Przez to, jednostka pijąca alkohol problemowo, nie widzi innego rozwiązania swojej sytuacji, jak tylko sięgać znów po alkohol. Dla osoby uzależnionej jedynym wyjściem z sytuacji jest sięganie po alkohol, jednostka ta nie widzi możliwości rozwiązania problemu w inny sposób, na przykład poprzez podjęcie leczenia choroby alkoholowej. Osoby zmagające się z Zespołem Korsakowa cierpią na zaburzenia pamięci krótkotrwałej. Jednostka nie jest w stanie zapamiętać ani zrozumieć sensu rozmowy, zwłaszcza jeśli rozmówca używa długich i złożonych zdań. Sprawia to, że jednostka stopniowo wyklucza się ze społeczeństwa.
Zespół Korsakowa – przyczyny występowania
Zespół Korsakowa występuje z powodu niedoborów w organizmie witaminy B1, najczęściej spowodowanym nadmiernym spożywaniem alkoholu. Niedobór witaminy B1, która jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania organizmu powoduje występowanie zaburzeń psychicznych. Zespół Korsakowa tak jak wspomniano powstawać może poprzez nadmierne spożywanie alkoholu, ale również poprzez zaburzenia odżywiania. Choroba ta może wystąpić również u osób, które przebyły udar mózgu lub miały guza mózgu.
Zespół Korsakowa – leczenie
Zespół Korsakowa to choroba, którą można wyleczyć. Jednak nie zawsze da się naprawić szkody, które choroba wyrządziła w mózgu. Bardzo ważne jest, aby schorzenie to zostało bardzo szybko zdiagnozowane. Pacjent, u którego stwierdzono tą jednostkę chorobową musi całkowicie zrezygnować z alkoholu. Wszystko po to, aby zmiany w mózgu były minimalne. Leczenie Zespołu Korsakowa polega na odpowiedniej suplementacji witaminy B1 oraz podawaniu klonidyny i propranololu. Aby jednak leczenie było skuteczne, osoba uzależniona od alkoholu musi podjąć walkę z chorobą alkoholową.
Zespół Korsakowa a suplementacja witaminą B1
Leczenie Zespołu Korsakowa witaminą B1 odbywa się w szpitalu pod okiem specjalistów. Witamina B1 podawana jest dożylnie w wysokim stężeniu. Wszystko po to, aby ułatwić jej przyswajanie. Następnie w zależności od stanu pacjenta, lekarz zdecydować może o podaniu klonidyny i propranololu. Skuteczność leczenia w dużej mierze zależy od stanu pacjenta. Bardzo ważne jest, aby jednostka przestała spożywać alkohol, ponieważ wraz z każdą kolejną dawką alkoholu, Zespół Korsakowa będzie stale postępował. Podczas leczenia ważne jest również podjęcie psychoterapii, która wzmocnić ma stan psychiczny pacjenta.
Aby ułatwić pacjentowi zaprzestanie spożywania alkoholu, warto jest przeprowadzić odtrucie organizmu. To czas, który pozwala na usunięcie z organizmu substancji szkodliwych i toksyn, nagromadzonych przez alkohol. Jest to również okres, który pozwala na uzupełnienie witamin, substancji odżywczych, elektrolitów i wody w organizmie, które niezbędne są do jego prawidłowego funkcjonowania. Detoks, czyli odtrucie trwa około 10 dniu, jednak jego czas zależny jest od stanu pacjenta i od rozwoju choroby alkoholowej. Bardzo często warunkiem do rozpoczęcie leczenia choroby alkoholowej jest odbycie detoksu. Należy pamiętać, że w Polsce istnieje możliwość bezpłatnego leczenia choroby alkoholowej. Aby skorzystać z tej formy pomocy, należy zgłosić się do poradni leczenia uzależnień lub ośrodka leczenia uzależnień wraz ze skierowaniem na leczenie. Skierowanie to można uzyskać od lekarza pierwszego kontaktu, lekarza internisty oraz lekarza psychiatry. Leczenie choroby alkoholowej można podjąć również w prywatnych ośrodkach.
